ในเดือนวันแม่ Sanook Women ตีแผ่ชีวิต “ยายสังเวียน ปะทักขินัง” แม่พระของลูกที่ถูกทิ้งนับสิบชีวิต ครอบครัวยากจนดิ้นรนทำทุกอย่าง เพื่อให้เด็กๆ ได้กินอิ่มนอนอุ่น เป็นอีกหนึ่งครอบครัวที่ “เชษฐ์ สไมล์บัฟฟาโล” มือกลอง “สไมล์บัฟฟาโล” วงดนตรีขวัญใจวัยรุ่นยุค 90 อุปภัมภ์
ยายสังเวียน นั่งพิงเพิงพักสังกะสี ในที่ดินที่เชษฐ์ เช่าให้อยู่อาศัย ใน อ.พานทอง จ.ชลบุรี เล่าว่า พื้นเพเป็นคน อ.บัวใหญ่ จ.นครราชสีมา เพราะความยากจน จำต้องพลัดพรากจากถิ่นฐานบ้านเกิด เพื่อมาทำงายหารายได้
“แฟนคนแรกเขาเสีย เขาเสียแล้วยายก็มามีแฟนคนที่สอง ก็เลยตามแฟนมาทำมาหากินที่นี่”
ยายสังเวียน เล่าต่อว่า ชีวิต ที่ อ.พานทอง จ.ชลบุรี ตั้งแต่วัยสาวจนเข้าสู่วัยชรา ดำเนินไปแบบปากกัดตีนถีบ ขยันหมั่นเพียรทำทุกอย่าง แต่ก็ไม่เคยหนีพ้นความจน
“ทำงานโรงงาน ยายก็เคยทำ พออายุมากขึ้น ยายก็มาเก็บของเก่าขาย รับจ้างทั่วไป เช่น ขนของ ขุดดิน ถางหญ้า ค่าจ้างวันละ 100-200 บาท หามื้อกินมื้อไป ไม่เคยมีดินเป็นของตัวเองแม้แต่ก้อนเดียว เช่าเขาอยู่มาตลอด ความรู้น้อยไม่รู้จะต่อยอดยังไง”
หญิงชรา บอกต่อว่า ในวัย 57 ปี เธอดูแลเด็กนับสิบชีวิต ไล่เรียงลงมาตั้งแต่ ม.4 จนถึงอนุบาล ซึ่งเด็กส่วนใหญ่เป็นเด็กไม่มีแม่ ในแต่ละวันหายใจเข้า หายใจออกเป็นความรัก ห่วงใยเด็กๆ ว่าจะได้กินอิ่มนอนอุ่นหรือไม่
“13 คนเนาะ ที่ยายเลี้ยงอยู่ทุกวันนี้ มีทั้งหลานในไส้ และนอกไส้ บางคนก็เลี้ยงแม่จ๋า บางคนก็เลี้ยงแม่ครับ มีคนถามว่า ยายไม่ค่อยจะมีกินอยู่แล้ว ทำไมถึงเลี้ยงเด็กจำนวนมากขนาดนี้ ขนาดหมาแมวเรายังเก็บมาเลี้ยง ยังให้อาหาร นี่คนถ้าเราไม่เมตตา ชีวิตเขาจะเป็นยังไง”
“ใครจ้างยายทำงาน ยายไปหมด ตัดไม้ ถอนหญ้า ขอให้ยายได้เลี้ยงลูกเลี้ยงหลาน บางวันไม่มีไปขอข้าววัดมาสู่พวกเขากิน บางทีไข่ลูกนึงแย่งกันกิน 2 คน 3 คน เขาถามว่าแม่กินข้าวหรือยัง บอกกินเถอะลูกแม่กินแล้ว ทั้งๆ ที่ยังไม่ได้กินหรอก”
“ก่อนยายจะนอนเนี่ย ยายให้หลาน นอนหมด ยายนอนปลายตีนหลาน เพราะที่อยู่เป็นเพิงสังกะสีคับแคบ ฝนตกสาดหน้าสาดหลัง บางทีก็เอาผ้าคลุม บางคนก็เอาผ้าใส่หัวไว้ ไม่ให้ละอองฝนเข้า คิดอยู่ตลอดแม่ไม่มีก็ต้องเลี้ยงลูกได้ เลี้ยงตามกำลังเท่าที่เรามี”
ยายสังเวียน เล่าต่อว่า ทุกเช้าเธอจะขี่รถซาเล้งไปส่งเด็กๆ ที่โรงเรียน ภาพเด็กๆ เบียดเสียดยัดเยียดอยู่บนรถซาเล้ง เป็นภาพที่ผู้คนในละแวกเดียวกันเห็นจนชินตา
วันไหนรถซาเล้งเสียกลางทาง ก็โบกรถผู้ปกครองที่ไปส่งบุตรหลานไปโรงเรียน ขอฝากเด็กๆ ไปโรงเรียนด้วย หลังจากที่เข็นรถซาเล้งกลับมาเก็บที่บ้านแล้ว ก็จะเดินจากบ้านไปที่โรงเรียน ระยะทางหลายกิโลเมตร เพื่อไปดูให้เห็นกับตาว่าเด็กๆ ไปถึงโรงเรียนแล้วหรือยัง ด้วยความเป็นห่วง
“เวลารถสตาร์ทไม่ติด คันสตาร์ทมันดีดขายายเจ็บมาก ทุกวันนี้ยายเดินกะเผลกๆ อยู่เลย”
กลางวันระหว่างที่เด็กๆ ไปโรงเรียน ยายสังเวียน ไปเก็บขวด เก็บของเก่าขาย หาเงินมาไว้ให้เด็กๆ ไปโรงเรียน ช่วงเย็นไปรับเด็กๆ กลับบ้าน วนเวียนอยู่แบบนี้ทุกวัน
“ให้คนละ 20 บาท บางทีก็ 15 บาท สุดแล้วแต่กำลังยาย ไม่มีให้เขา เขาก็ไปมองปากชาวบ้าน ยายก็สงสารเขา กลับมาตอนเย็น ยายก็สอนให้เขาปลูกโน่นปลูกนี่ ถั่วฝักยาว กล้วย ข่า ตะไคร้ ปลูกได้ก็เอาไปขาย ให้เขารู้จักทำมาหากิน บอกกับเขา เราต้องสู้นะลูกนะ เราคนจน”
“นั่งกินข้าวบางทีน้ำตาร่วง หลานถามแม่เป็นอะไร บอกว่าผงเข้าตา บางคนก็แม่ครับ บางคนก็แม่จ๋า เดี๋ยวหนูเช็ดน้ำตาให้ ไม่อยากให้เขาเห็นน้ำตา แต่มันก็อดกลั้นไม่ได้ คิดว่าถ้าเราเจ็บไข้ได้ป่วย ไม่มีแม่ไม่มียายแล้ว เด็กๆ เนี่ยจะอยู่ยังไง”
“รักเขามากห่วงเขามาก บางทีเราหลับไป เขาจะเอามือมาถ่างตา แม่ แม่อย่าหลับไปเลยนะ แม่ต้องตื่นมาคุยกับหนูนะ บอกแม่หลับ ตายไม่ได้หรอกลูก ชีวิตลูกหลานยังอยู่ เห็นลูกคนโน้นคนนี้ได้กินโน่นได้กินนี่ ก็คิดถึงลูกๆ เรา”
ในการพูดคุยกันครั้งนี้ ยายสังเวียน บอกด้วยว่า “ความรักของคนเป็นแม่ เป็นความรักที่ไม่มีเงื่อนไข” อยากเห็นลูกได้กินอิ่มนอนอุ่น ยิ้ม หัวเราะ เติบใหญ่ได้ทำงานที่ดี ไม่ตกทุกข์ได้ยาก ซึ่งเธอเองก็หวังเช่นนั้น และวันหนึ่งก็มีความหวังเพิ่มมากขึ้น เมื่อ เชษฐ์ สไมล์บัฟฟาโล เข้ามาให้การช่วยเหลือ
“เชษฐ์เขาจับรถมา เขาเอาข้าวอะไรให้ยาย ผมช่วยยายนะ ยายก็บอกกับลูกหลานว่า เทวดามาโปรดเราแล้วนะลูก”
มือกลองจิตอาสา ที่มาแวะเวียนนำปัจจัยมาให้ครอบครัวลำบากยากไร้ดำรงชีวิต พอดิบพอดี เล่าวันที่เขาได้พบกับยายสังเวียนให้ฟังว่า วันนั้นขับรถตระเวน ให้ความช่วยเหลือ ผู้ป่วยติดเตียง ผู้ชราที่อาศัยอยู่ตามลำพัง และสุนัขจร หลงทางมาเห็นยายสังเวียน กำลังเก็บสังกะสีผุพังอยู่ข้างถนน ได้ถามไถ่ความเป็นอยู่ พอรู้ว่ามีความเป็นอยู่อย่างไร เกิดความรู้สึกหดหู่ จึงนำข้าวสารอาหารแห้ง และปัจจัยจำนวนหนึ่งมอบให้ปะทังชีวิต ก่อนกลับไปคิดหาหนทางช่วยเหลือให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นตามกำลังที่ทำได้
“วันนั้นผมขับรถเลยไปแล้วแหละ ถอยรถกลับมาเห็นยาย สักพักเด็กๆ ก็ทยอยเดินออกมาจากกระต๊อบ อยู่ในแอ่งกระทะข้างถนน ฝนตกมาก็น้ำท่วม ผมก็โหอยู่กันอย่างนี้จริงๆ เหรอ สภาพมันดูแล้วไม่ใช่ที่คนจะอยู่กันได้หลายๆ คน”
“ถามยายว่าอยากมีบ้านใหม่ไหม ผมก็มาเช่าที่ ที่อยู่ทุกวันนี้ให้อยู่ ได้อาศัยได้ปลูกผักทำมาหากิน สำหรับผมยายคือแม่พระ คิดดูสิตัวเองก็ไม่มีจะกิน ยังเลี้ยงลูกหลานขนาดนี้ เลี้ยงแบบไม่เคยท้อ ไม่เคยคิดจะทอดทิ้งด้วย”
“เชษฐ์เป็นเทวดาของยาย ตั้งแต่นั้นมาเชษฐ์เขาก็ดูแลยายมาตลอดเลย” ยายสังเวียนย้ำพร้อมปาดน้ำตา
“ที่ตรงนี้ลุงเชษฐ์เช่าให้อยู่ปีละ 7,000 บาท ยายเคยบอกเขาไว้ว่า ถ้ายายตาย ขอให้ดูลูกหลานยายด้วย เขาก็รับปาก คนเรามันไม่แน่นอน วันข้างหน้าไม่รู้อะไรจะเกิดกับยาย แต่ยายก็ไม่อยากเป็นอะไรนะ อยากดูพวกเขาไปถึงฝั่งถึงฝาก่อน”
“อยากให้เขาได้ทำงานดีๆ ไม่อยากให้เขาลำบากเหมือนยาย ตอนเด็กๆ ได้กอดเขาแล้ว ตอนโตได้กอดเขาอีกสักหน่อย เท่านี้แหละมีความสุขแล้ว” ยายสังเวียนทิ้งท้ายกับน้ำตา
