น้ำพระราชหฤทัยของในหลวงรัชกาลที่ 9

เกาะติดข่าวสาร >> คมชัดลึก ออนไลน์

         เพื่อแก้ปัญหาอุกทกภัยและภัยแล้ง ทำให้ชาวบ้านได้รับประโยชน์  รวมถึงสร้างอาชีพและรายได้เพิ่มอีกทาง และเพื่อเป็นการติดตามความคืบหน้าของโครงการ มูลนิธิปิดทองหลังพระ ได้จัดกิจกรรมสัญจรศึกษาดูงาน “ชุมชนเข้มแข็งสืบสานแนวพระราชดำริ” โครงการอ่างเก็บน้ำคลองหลวงรัชชโลทร เมื่อเร็วๆ นี้ 

           โครงการอ่างเก็บน้ำคลองหลวงรัชชโลทร เป็นพระราชดำริของในหลวงรัชกาลที่ 9 หลายคนอาจจะไม่ค่อยรู้จักมากนัก แต่เดิมชื่อ “คลองหลวง” ส่วนชื่อ “รัชชโลทร” เป็นชื่อที่ส่งเข้าประกวด โดยเมื่อวันที่ 12 พฤษภาคม 2525 พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ได้พระราชทานพระราชดำริเกี่ยวกับงานชลประทาน ณ พระตำหนักจิตรดารโหฐาน ความบางตอนว่า “อ่างเก็บน้ำคลองหลวง ความจุประมาณ 110 ล้านลูกบาศก์เมตร ที่กรมชลประทานจะก่อสร้างเขื่อนกักเก็บน้ำคลองหลวงขึ้นพิกัด 47 PQQ 546-804 แผนที่มาตรฐานส่วน 1:50,000 ระวาง 5235 และมีระบบส่งน้ำออกจากอ่างเก็บน้ำโดยตรงเพื่อส่งน้ำให้แก่พื้นที่เพาะปลูก 32,000 ไร่ตามโครงการที่วางไว้ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาแหล่งน้ำต้นทุนและพื้นที่ชลประทาน เพื่อประโยชน์ในการใช้เป็นแหล่งน้ำด้านอุปโภคบริโภค อุตสาหกรรม, การท่องเที่ยว และเพื่อป้องกันและบรรเทาอุทกภัยในพื้นที่ชุมชนและเกษตรกรรม 

           ผลประโยชน์ที่ได้จากโครงการ เป็นการเพิ่มพื้นที่ชลประทานในฤดูฝนประมาณ 44,000 ไร่ ครอบคลุมพื้นที่ 2 อำเภอ ได้แก่ อ.เกาะจันทร์ และ อ.พนัสนิคม รวม 11 ตำบล ได้แก่ ต.ท่าบุญมี, ต.เกาะจันทร์, ต.นาเริก, ต.นาวังหิน, ต.บ้านช้าง, ต.หนองเหียง, ต.หนองปรือ, ต.หัวถนน, ต.วัดหลวง, ต.ไร่หลักทอง และ ต.โคกเพลาะ ส่งน้ำเพื่อการเพาะปลูกในฤดูแล้ง 8,500 ไร่ และส่งน้ำเพื่อการอุปโภคบริโภคประมาณ 11.90 ล้านลูกบาศก์เมตรต่อปี สนับสนุนน้ำเพื่อการอุตสาหกรรม ปศุสัตว์ และรักษาสมดุลระบบนิเวศ เป็นแหล่งน้ำเพื่อการประมงและเป็นแหล่งท่องเที่ยวพักผ่อนหย่อนใจ โดยงบประมาณรวม 208,171,100 บาท ระยะเวลาก่อสร้างทั้งหมด 6 ปี  

วุฒิชัย นรสิงห์

          วุฒิชัย นรสิงห์ ผู้อำนวยการโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษา อ่างเก็บน้ำคลองหลวงรัชชโลทร กล่าวถึงโครงการว่า เกิดขึ้นได้เนื่องจากในหลวงรัชกาลที่ 9 มีพระราชดำริกับกรมชลประทาน เมื่อวันที่ 13 พฤษภาคม 2525 ว่า ควรที่จะมีการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำคลองหลวงรัชชโลทรแห่งนี้ขึ้นบรรเทาปัญหาการขาดแคลนน้ำเพื่อการอุปโภคบริโภค ปัญหาน้ำเพื่อการเกษตร เพื่อช่วยเหลือพื้นที่ในเขต อ.เกาะจัันทร์ อ.พนัสนิคม และ อ.พานทอง

          “เมื่อวันที่ 28 มกราคม 2558 สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี  ได้เสด็จพระราชดำเนินมาทรงเปิดโครงการอย่างเป็นทางการ สำหรับพื้นที่ที่ได้รับประโยชน์ทั้งหมดแบ่งเป็นพื้นที่ฝั่งซ้าย 17,000 ไร่ ฝั่งขวาประมาณ 27,000 ไร่ รวมทั้งหมดที่ได้รับประโยชน์จากการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำนี้ประมาณ 44,000 ไร่ น้ำในอ่างเก็บน้ำมีความจุอยู่ที่ 98 ล้านลูกบาศก์เมตร ซึ่งทางเราได้แบ่งเป็นสัดส่วนก็คือ เพื่อการผลิตน้ำประปาต่อปีประมาณ 13 ล้านคิว คิดเป็นการอุปโภคบริโภคปีหนึ่งประมาณ 5 ล้านคิว ส่วนที่เหลือเป็นภาคการรักษาระบบนิเวศ และภาคการเกษตร ทางโครงการได้จัดสรรให้ปีหนึ่ง 70 ล้าน ส่วนกรมชลประทานได้ศึกษาแนวทางโดยการเพิ่มประสิทธิภาพในการเพิ่มบรรจุอ่างเก็บน้ำ ซึ่งความจุอ่างน้ำจากเดิมที่เราเก็บคือ 98 ล้านลูกบาศก์เมตร ขยายผลเพิ่มบรรจุอีก 27 ล้านลูกบาศก์เมตร รวมเป็น 125 ล้านลูกบาศก์เมตร” วุฒิชัย กล่าว

ประจวบ สืบญาติ

          ด้าน ประจวบ สืบญาติ ประชาชนในพื้นที่ซึ่งมอบพื้นที่ให้แก่ทางราชการเพื่อสร้างอ่างเก็บน้ำคลองหลวงรัชชโลทร เล่าว่า ที่ดินตรงนี้ทางราชการได้สำรวจพื้นที่แล้วแจ้งว่าจะสร้างอ่างเก็บน้ำ ด้วยเหตุผลที่พื้นที่ตรงนี้่เวลาน้ำหลากจะท่วมทุกปี เวลาน้ำลดก็จะนำน้ำจากเขื่อนที่กักเก็บไว้ไปใช้ และก็ใช้เวลาหลายปีกว่าจะสร้างเสร็จ ผมรู้สึกดีใจแต่ถามว่ารู้สึกเสียดายไหมมันก็มีเสียดาย แต่เรานึกถึงบุญคุณของแผ่นดินนี้ทำให้เราได้มีโอกาสตอบแทนบุญคุณของแผ่นดินนี้ก็รู้สึกภูมิใจ มีความสุข พอมานึกตอนนี้แล้วไม่เสียดายเลย ให้ด้วยความเต็มใจเพื่อประเทศชาติและราษฎรเพื่อความเป็นอยู่ของพี่น้องชาวไทยทุกคน พื้นที่นี้อุทกภัยมีแทบทุกปี เรื่องน้ำหลากน้ำท่วมทางการตรวจแล้วเห็นว่าน่าจะทำเป็นอ่างเก็บน้ำ ทุกคนยินยอมและผมก็ยินยอม ตอนแรกจะให้เป็นคนแรกด้วย ยินดีที่สุดที่ได้ตอบแทนพระคุณของแผ่นดิน…

          ทุกวันนี้พื้นที่โดยรอบอ่างเก็บน้ำซึ่งมีชาวบ้านอาศัยอยู่เป็นร้อยหลังคาเรือน ส่วนใหญ่มีอาชีพเกษตรกรรม เลี้ยงปลา ต่างได้รับประโยชน์จากโครงการตามแนวพระราชดำรินี้ จากการมีโอกาสได้พูดคุยกับตัวแทนราษฎรบางส่วนทำให้ทราบว่าชีวิตความเป็นอยู่ดีขึ้น จากเดิมที่ประสบความทุกข์ยากยามเกิดอุทกภัยและภัยแล้ง บางรายทำเกษตรสวนผสมโดยขุดบ่อเลี้ยงปลาและให้นักท่องเที่ยวมาตกปลา โดยคิดค่าเบ็ดตกปลาเพียง 20 บาท มีปลานิล, ปลาสวาย, ปลาจะละเม็ด ตกได้แล้วก็ขายไม่แพงเพียงกิโลกรัมละ 30 บาท สร้างรายได้เป็นกอบเป็นกำ

 เทียบ สังวรณ์    

          ตัวอย่างเกษตรกรเลี้ยงปลาในบ่อ เทียบ สังวรณ์ เล่าว่า ตั้งแต่มีโครงการอ่างเก็บน้ำคือดีมากเลย ทำไร่ทำบ่อปลาได้หมด แต่ตอนที่ยังไม่มีอ่างเก็บน้ำทำงานไม่ได้เลย แล้งก็แล้งมาก เวลาน้ำท่วมก็ท่วมมาก งบประมาณที่ได้จากการทำเกษตรจากการตกปลา ถ้าเราขายปลาออกเยอะเราก็จะได้กำไรเยอะ แต่ถ้าวันไหนเราเอาขายออกน้อยจะได้กำไรน้อย เพราะผลกระทบที่ได้รับจากน้ำท่วมตอนยังไม่มีเขื่อนใช้ พอน้ำท่วมก็จะท่วมหมดทั้งไร่และบ่อปลา ปลาก็หนีหมด ถ้าแล้งก็ไม่มีน้ำในบ่อเลี้ยงปลา ตอนที่เขามาทำอ่างเก็บน้ำ คือดีมาก แต่ก่อนป้าทำนาแต่ก็ไม่ได้ผลผลิตเพราะว่ามันแล้งบ้าง บางทีก็น้ำท่วมบ้าง แต่ตอนนี้ไม่มีปัญหาน้ำท่วมปัญหาแล้งแล้วเพราะว่ามีอ่างกักเก็บน้ำไว้กันเวลาน้ำท่วมก็ค่อยๆ ทยอยเอาน้ำออกไป

มะนาวดองสินค้าโอท็อป

          ต่อจากนั้นได้ไปเยี่ยมชม หมู่บ้าน ชุมชนวิถีพอเพียงบ้านหนองมะนาว หมู่ 10 มีของแปรรูปมากมายจากมะนาว บอกเลยว่าอร่อยมาก อย่างมะนาวยักษ์ที่มีรสชาติเปรี้ยวแต่เปรี้ยวไม่มาก เนื้อแน่น และน้ำยังเยอะอีกด้วย มีสินค้าโอท็อปอย่างมะนาวดอง และกิจกรรมมากมาย เช่น ศูนย์เรียนรู้ตามศาสตร์พระราชา, ชมรมจักรยานบ้านหนองมะนาว, กลุ่มอนุรักษ์ประเพณีแม่ศรีผีกระด้ง, กลุ่มการเลี้ยงไส้เดือนดิน, กลุ่มอนุรักษ์ป่าและน้ำชุมชน, จุดเรียนรู้เรื่องการปลูกพืชไร้ดิน, กลุ่มแปรรูปสมุนไพรข้าวเกรียบ/ไข่เค็ม, กลุ่มสตรีทำคุกกี้มะนาว/ฟักข้าว/เค้ก, กลุ่มการปลูกและขยายพันธุ์มะนาว, กลุ่มสตรีทำดอกไม้จันทน์/ พวงหรีดของชำร่วย และสุดท้าย กลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิต บ้านหนองมะนาว 

วันเพ็ญ มิ่งสอน

อาชีพประมงช่วยให้ชาวบ้านหนองแฝกหมู่ 8 มีความเป็นอยู่ดีขี้น

        ที่สุดท้ายที่ได้ไปเยี่ยมชมคือ กลุ่มอาชีพประมง กลุ่มแปรรูปปลาครบวงจรบ้านหนองแฝกหมู่ 8 ที่นี่มีการจัดส่งปลาหลายชนิด อาทิ ปลานิล, ปลาบึก และปลาจะละเม็ด  

         วันเพ็ญ มิ่งสอน อาชีพรับจ้างดูแลปลาและฝ่ายบัญชี เล่าว่า ทำอาชีพรับจ้างต่อวันได้วันละ 300 บาทรายได้ต่อเดือนจากการขายปลาประมาณ 35,000 บาท ได้ก็เก็บไว้ ปิดแพก็จะมีการปันผลให้ เพราะหมู่บ้านมีการร่วมหุ้นกัน 100-200 บาท บางทีก็เป็นพัน ตั้งแต่มีโครงการนี้ก็ดีขึ้นไม่ต้องรับจ้างทั่วไป มีรายได้มากขึ้นกว่าเดิม รู้สึกดีใจและซาบซึ้งในพระมหากรุณาธิคุณที่พระองค์ท่านได้ช่วยเหลือชาวบ้านให้มีชีวิตดีขึ้นและภูมิใจมากๆ

          โครงการอ่างเก็บน้ำรัชชโลทร มีประโยชน์ต่อชาวบ้านและภาคเกษตรกรนานัปการ นับเป็นพระมหากรุณาอันหาที่สุดมิได้

เรื่อง : ณรงค์กร สกุลไทยประสงค์/ชาญยุทธ ปะวะขัง